Viêm gan C là một trong những loại bệnh viêm gan gây ra bởi siêu vi khuẩn viêm gan C (Hepatitis C virus hay HCV).
Người bị nhiễm HCV trong sáu tháng đầu được xem là viêm gan C cấp tính (acute hepatitis C). Trong giai đoạn này lá gan bị sưng. Trong một số trường hợp may mắn, bệnh không cần chữa trị cũng hết bệnh vì cơ thể có khả năng chống lại siêu vi. | Erophar
Tuy nhiên, nhiều người bị nhiễm HCV lá gan vẫn không loại bỏ được virus ra khỏi cơ thể và trở thành những người viêm gan C kinh niên và ở những người này, siêu vi HCV tiếp tục sinh sôi nẩy nở, tàn phá lá gan của nạn nhân.
Những người có nguy cơ mắc bệnh
- Người có nhiều bạn tình, nhất là đồng tính luyến ái nam.
- Các nhân viên chăm sóc sức khỏe và an toàn công cộng.
- Người phải “lọc máu” thường xuyên.
- Những người chích ma túy, xâm hoặc xỏ mình bằng kim có thể nhiễm HCV.
Virus viêm gan C hủy hoại gan của người bệnh
Khi xâm nhập vào cơ thể người bệnh, virus viêm gan C sẽ âm thầm tấn công và tàn phá tế bào gan của người bệnh mà người bệnh không biết. Dần dần, các tế bào gan ấy chết đi và được thay thế bởi các mô xơ, mô sẹo. Nếu bệnh nhân viêm gan C không biết và có các biện pháp điều trị bệnh kịp thời thì rất dễ dẫn tới xơ gan và ung thư gan. Người bệnh có thể tử vong khi có biến chứng xảy ra.
Virus viêm gan C hủy hoại gan của người bệnh âm thầm
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
- Truy tầm bệnh viêm gan C
Thử máu là phương pháp duy nhất để định bệnh viêm gan C. Khi vi khuẩn viêm gan C nhiễm vào cơ thể, hệ thống miễn nhiễm sẽ tạo ra một chất kháng thể gọi là HCV-Ab (kháng thể viêm gan C). Tuy nhiên, kháng thể này quá yếu ớt nên không đủ sức tiêu diệt vi khuẩn viêm gan C. Vì thế nếu bạn có kháng thể viêm gan C (HCV-Ab) dương tính, có nghĩa là bạn đang mang bệnh viêm gan C. Bạn cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ càng sớm càng tốt về những cách thử nghiệm và chữa trị, ngay cả trong trường hợp bạn không có một triệu chứng nào cả.
- Tránh lây bệnh cho người khác
Nếu bạn biết hoặc nghi ngờ mình bị nhiễm siêu vi khuẩn HCV, bạn nên cho những người có thể tiếp xúc đến máu và các dịch thể của mình biết như: bạn tình, người thân trong nhà, bác sĩ, nha sĩ, và nhân viên y tế nói chung.
Không dùng chung những dụng cụ vệ sinh cá nhân như dao cạo, bàn chải đánh răng, đồ cắt và dũa móng tay.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học
Chăm sóc bản thân là một phần quan trọng trong việc điều trị. Nếu mắc phải bệnh viêm gan C mãn tính, bạn nên: Ăn uống điều độ và đầy đủ dinh dưỡng; Tránh các loại thuốc, thảo dược có thể gây hại cho gan; Đừng dùng rượu, ma-túy; Truy tầm ung thư gan sáu tháng một lần.
- Điều trị bệnh triệt để
Khi không may nhiễm bệnh viêm gan C, người bệnh cần đi điều trị ngay để tránh tình trạng bệnh quá nặng mà có biến chứng nguy hiểm xảy ra. Bệnh nhân viêm gan C nên đến các bệnh viện lớn hoặc các phòng khám chuyên khoa gan có uy tín để được kiểm tra và làm các xét nghiệm chuyên sâu một cách chính xác nhất, đánh giá toàn diện tình trạng bệnh, từ đó có phương án điều trị hợp lý. Tùy theo genotype mà người bệnh mắc và tùy vào mức độ tổn thương của gan mà người bệnh có phác đồ điều trị phù hợp.
EROPHAR sản phẩm hỗ trợ tốt điều trị các bệnh viêm gan
Thảo dược bảo vệ gan
EROPHAR(R)
*Giải độc gan, hạ men gan, thanh nhiệt mát gan, lợi mật, lợi tiểu, bảo vệ gan
Dự phòng, hỗ trợ điều trị các bệnh về gan, viêm gan mãn tính, xơ gan, gan nhiễm mỡ
Là sản phẩm công nghệ cao, sx nhượng quyền theo tiêu chuẩn đăng ký của Erophar France
Virut viêm gan C
Bệnh viêm gan virut C cấp có thể biểu hiện từ không triệu chứng đến viêm gan vàng da điển hình. Vì bệnh không có triệu chứng nên nhiều người không biết mình bị bệnh và bệnh cứ âm thầm tiến triển đến xơ gan, ung thư gan.
Lây nhiễm virut viêm gan C
Virut viêm gan C (HCV) lưu hành trong máu, do đó bệnh viêm gan C lây truyền chủ yếu qua đường máu. HCV RNA đã được phát hiện ở nước bọt, máu kinh, tinh dịch, nước tiểu, dịch não tủy và dịch báng trong xơ gan cổ trướng. HCV ở trong huyết thanh khô vẫn có khả năng gây nhiễm tại nhiệt độ phòng trên 16 giờ.
Tiến triển của xơ gan do nhiễm HCV.
Có nhiều đường lây bệnh: lây nhiễm do truyền từ máu hay trong lúc sinh từ mẹ sang con, lây qua các dụng cụ như: bơm kim tiêm, dụng cụ nội soi, kim châm cứu, kim xăm mình, dao cạo râu, dụng cụ cắt sửa móng tay, tiêm chích ma tuý...
Một vài nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc viêm gan virut C cấp có triệu chứng ở Hoa Kỳ là 0,2 trường hợp trên 100.000 dân vào năm 2005; ở Italia năm 2001 là 1 trường hợp trên 100.000 dân; ở Hàn Quốc viêm gan virut C cấp có triệu chứng chỉ là 2% tổng số các trường hợp viêm gan virut cấp (virut A đến virut E ); tỷ lệ kháng thể HCV dương tính của bệnh nhân viêm gan virut cấp ở các nước châu Á: 3,9 - 9,7% ở Trung Quốc, 4,9 - 11% ở Ấn Độ, 5,4% ở Malaysia và 10% ở Việt Nam.
Những nghiên cứu về lây nhiễm viêm gan virut C do quan hệ giới tính có tỷ lệ rất thấp ở vợ chồng hay người bạn tình ổn định. Tuy nguy cơ lây nhiễm qua quan hệ tình dục của HCV là nhỏ, nhưng việc đồng nhiễm với HIV có thể gia tăng lây nhiễm HCV, đặc biệt giữa những người đồng tính luyến ái nam. Trẻ sơ sinh nhiễm HCV từ 2,7 - 8,4% số trẻ được sinh ra do các bà mẹ bị nhiễm HCV, tỷ lệ này cao hơn ở con các bà mẹ đồng nhiễm HIV và HCV.
Diễn tiến của bệnh viêm gan virut C
Nhiễm khuẩn cấp tính: hầu hết bệnh nhân không có triệu chứng lâm sàng, số ít có biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, có thể vàng da, vàng mắt, nước tiểu đậm màu. Chẩn đoán bệnh dựa vào xét nghiệm máu.
Nhiễm khuẩn mạn tính: khoảng 85% trường hợp nhiễm HCV sẽ chuyển thành viêm gan mạn tính. Đặc điểm của bệnh viêm gan C mạn tính là tiến triển thầm lặng từ 10-30 năm, cho nên bệnh nhân không biết mình mắc bệnh và không được chẩn đoán điều trị kịp thời.
Nhiều trường hợp bệnh nhân chỉ được phát hiện khi đã có biến chứng nặng như: xơ gan cổ trướng với biểu hiện báng bụng, giãn mạch máu đường tiêu hóa, có thể vỡ gây chảy máu ồ ạt và tử vong; gan đã bị xơ khó hồi phục lại, dù tình trạng viêm có thuyên giảm; biến chứng ung thư tế bào gan.
Về dấu hiệu cận lâm sàng: viêm gan virut C có triệu chứng điển hình là gia tăng đột ngột men alamine aminotransferases (ALT) huyết thanh từ tuần 10 - 14 sau khi bị nhiễm. Việc hồi phục hoàn toàn khỏi nhiễm HCV ước tính chỉ dưới 20%. Những bệnh nhân viêm gan virut C có triệu chứng sạch virut tự nhiên cao hơn những bệnh nhân không triệu chứng.
Những bệnh nhân nhiễm cấp nặng, đặc biệt là biểu hiện vàng da, hoặc bệnh nhân có biểu hiện gia tăng hơn của hoạt tính men aminotransferase có ảnh hưởng đến sự sạch virut tự nhiên bởi có những đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn.
Chẩn đoán
Virut viêm gan C mới được phát hiện từ năm 1989, nên xét nghiệm chẩn đoán bệnh cũng mới có trong những năm gần đây. Xét nghiệm máu thấy men gan tăng chứng tỏ tế bào gan đang bị hủy hoại. Người ta cũng tìm thấy kháng thể chống HCV dương tính trong hầu hết các trường hợp.
Chức năng gan có thể rối loạn tùy mức độ và thời gian bị bệnh. Xét nghiệm HCV RNA phát hiện virut trong máu. Men ALT tăng hơn 5 lần so với bình thường và huyết thanh dương tính với HCV RNA cùng với tiền sử rõ ràng có thể chẩn đoán được viêm gan C cấp.
Xét nghiệm kháng thể HCV có thể dương tính hay âm tính trong suốt giai đoạn cấp tính nhưng hầu hết các trường hợp cho thấy việc đảo ngược huyết thanh từ âm sang dương của kháng thể HCV ở giai đoạn sau. Thời gian của việc xuất hiện kháng thể HCV hay việc đảo ngược huyết thanh thay đổi từ 8 - 20 tuần.
Số ít bệnh nhân vẫn âm tính kháng thể HCV trong suốt giai đoạn cấp tính. Có 7- 40% bệnh nhân không phát hiện được kháng thể sau khi đã sạch HCV một cách tự nhiên. Do đó không có bằng chứng về huyết thanh của việc nhiễm HCV sau khi đã hồi phục.
Hiện nay điều trị viêm gan virut C chủ yếu dùng interferon alpha. Đây là một chất do cơ thể sinh ra nhờ các tế bào đề kháng khi bị nhiễm virut. Sau khi tiêm interferon alpha, hầu hết bệnh nhân thấy sốt nhẹ, mệt mỏi giống như cúm trong vài giờ, đó chính là interferon alpha đã khởi động đáp ứng của cơ thể chống lại HCV. Những triệu chứng này giảm dần sau một vài tuần.
Người ta còn dùng phối hợp kháng sinh như kết hợp interferon alpha với ribavirin cho kết quả khỏi bệnh cao hơn. Phác đồ điều trị tối ưu hiện nay là sử dụng kết hợp peg-interferon (Pegasys hoặc Peg-Intron) với ribavirine. Thời gian điều trị phải kéo dài từ 6 - 12 tháng tùy từng trường hợp.
Để phòng bệnh cần thực hiện các biện pháp : tập thể dục, thể thao vừa sức giúp tăng cường sức khỏe. Hạn chế uống rượu bia, bởi vì xơ gan dễ xảy ra hơn ở người viêm gan đồng thời nghiện rượu. Bệnh nhân viêm gan C có thể ăn theo chế độ ăn bình thường. Khi đã xơ gan, nên áp dụng chế độ ăn giảm muối. Nên sử dụng phương pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục.
Theo BS. Trần Thanh Tâm (Sức Khỏe Đời Sống)